W dniu 10 czerwca 2015 r. odbyły się uroczystości jubileuszowe Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Przebiegały one w kontekście obchodów Światowego Dnia Języka Rosyjskiego. Na uroczystość przybyło około 300 osób, w tym liczna grupa absolwentów Instytutu zarówno z kraju jak i z zagranicy, studenci, pracownicy naukowi Instytutu, innych wydziałów Uniwersytetu Śląskiego oraz przedstawiciele pokrewnych Instytutów i Katedr z Uniwersytetów: Jagiellońskiego, Opolskiego, Wrocławskiego
i Poznańskiego, a także nauczyciele i wykładowcy języka rosyjskiego z terenu Województwa Śląskiego.
Uroczystość otworzył prof. Henryk Fontański – Dyrektor Instytutu witając prof. Ryszarda Koziołka – Prorektora Uniwersytetu Śląskiego, Annę Jedynak – Wiceprezydenta Sosnowca, Wiktora Kolesnikova – Konsula Generalnego Federacji Rosyjskiej w Krakowie, dra Jerzego Smolińskiego – Wiceprezesa Zarządu Krajowego SWP-W i Prezesa Zarządu Głównego SWP-R, prof. Rafała Molędzkiego – Dziekana Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, prof. Katarzynę Jastrzębską – Dyrektora Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, Marka Rasińskiego – Prezesa Oddziału Śląskiego SWP-W, Jana Kihla – Członka Zarządu Krajowego SWP-W, Katarzynę Fulbiszewską – pracownicę Oddziału Śląskiego SWP-W, Beatę Bieniek – Szefową Klubu Rusycystów i Sergieja Dziewiatowskiego – szefa parafii prawosławnej.
Prof. Henryk Fontański przedstawił krótki rys historyczny Instytutu, podkreślając trudności jakie stanęły w 1975 r. okresie organizacji tej nowej struktury naukowo-dydaktycznej Uniwersytetu Śląskiego.
W pierwszych latach był to Instytut Rusycystyki, a następnie został on przekształcony w Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej (początek lat 90-tych). Omówił też aktualną sytuacją organizacyjno-kadrową, materiałową i bogaty dorobek naukowy Instytutu. Zwrócił uwagę na występujące ostatnio trudności w naborze studentów na Rusycystykę i inne specjalności. Przedstawił rezultaty współpracy z zagranicznymi i krajowymi partnerami. Pozytywnie ocenił bezpośrednie kontakty z Uniwersytetem w Kaliningradzie. Z partnerów krajowych mówca wymienił współpracę z pokrewnymi Instytutami Uniwersytetów w Krakowie, Opolu, Wrocławiu, Warszawie, Poznaniu, Lublinie i Gdańsku. Zwrócił uwagę na zacieśniające się kontakty z Polskim Stowarzyszeniem Nauczycieli i Wykładowców Języka Rosyjskiego i Śląskim Klubem Nauczycieli Języka Rosyjskiego. Bardzo wysoko ocenili współpracę ze Stowarzyszeniem Współpracy Polska-Wschód, głównie z Markiem Rasińskim – Prezesem Oddziału Śląskiego. Podziękował Zarządowi Krajowemu SWP-W i Zarządowi Głównemu SWP-R za wpieranie i pomoc jakiej udzielają oba Stowarzyszenia Instytutowi.
Dalej uroczystości jubileuszowe poprowadzi zastępcy Dyrektora Instytutu: prof. Jolanta Lubocha-Kruglik i prof. Andrzej Charciarek. Udzieli na wstępie głosuje panu Jerzemu Smolińskiemu, który wysoko ocenił pracę Instytutu pod kierownictwem prof. Henryka Fontańskiego. Podkreślił dobrą współpracę ze SWP-W i SWP-R. Podziękował pracownikom naukowym Instytutu za patronat jakim objęli nauczycieli języka rosyjskiego udzielając im konkretnej pomocy dydaktyczno-metodologicznej. Przedstawił dorobek naukowy Dyrektora Instytutu prof. Henryka Fontańskiego i poinformował zebranych, iż Zarząd Krajowy SWP-W i Kapituła Medalu Mickiewicz-Puszkin w uznaniu zasług przyznała prof. Henrykowi Fontańskiemu to zaszczytne i honorowe wyróżnienie. Następnie wspólnie z Markiem Rasiński dokonał wręczenia Medalu.
W dalszej części uroczystości prof. Ewa Straś (pracuje w Instytucie od chwili jego powołania) przedstawiła prezentację multimedialną pod tytułem „Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej”. Prezentacja pokazała Instytut od 1975 roku po dzień dzisiejszy. Po prezentacji prof. H. Fontański, prof. P. Fast, prof. E. Straś i dr T. Zoloch podzielili się wspomnieniami z pierwszych lat pracy w Instytucie. Wspomnienia przedstawili też absolwenci Lidia Kozik i Bogusława Wajcik. Wszyscy występujący podkreślali dobre merytoryczne przygotowanie, a zwłaszcza w obszarze wyposażenia studentów w wiedzę i znajomość języka rosyjskiego oraz metodykę nauczania tego języka, co ułatwia pracę
w zawodzie nauczyciela.
W czasie uroczystości zabrali również głos: prof. Ryszard Koziołek, Wiktor Kolesnikow, Anna Jedynak i Marek Rasiński.
Warto nadmienić iż wszyscy mówcy, a także rozmowy kuluarowe potwierdzają potrzebę przywrócenia normalności w relacjach polsko-rosyjskich. Dotyczy to wszystkich dziedzin, a zwłaszcza: kultury, nauki, gospodarki, turystyki i wymiany grup studenckich.
Część artystyczną przygotowało Koło Studenckie Instytutu „Ruska Ruletka” pod tytułem „Muzyczne ślady przeszłości”. Wystąpili studenci Instytutu i uczniowie szkół średnich z Katowic i Rudy Śląskiej wykonując utwory muzyczne B. Okudżawy, W. Wysockiego, L. Leszczenki,
A. German, E. Piechy, oraz zespołów: Samocwiety i Lube a także recytując poezję A. Puszkina, B. Pasternaka, S. Jesienina i innych.
Uroczystości jubileuszowe zostały starannie przemyślane i wzorowo przeprowadzone. Zawierały one duże pokłady patriotyzmu z elementami powrotu do dobrej współpracy z tak ważnym partnerem jakim jest Federacja Rosyjska i jej społeczeństwo.
W czasie uroczystości jubileuszowych zorganizowano bardzo ciekawą i bogatą wystawę publikacji książkowych, artykułów i prac naukowych opracowanych przez pracowników Instytutu w okresie minionych 40 lat.
Godzi się również zwrócić uwagę na fakt iż znaczący udział w przygotowaniu programu obchodów, jego realizację, w tym wsparcie materialne, ma nasze SWP-W i głównie Oddział Śląski.
dr Jerzy Smoliński