UNIA CELNA: KOMPENDIUM EKSPORTERA

Pokonanie kilku formalności celnych pozwoli przedsiębiorcom wejść na rynek liczący ponad 170 mln osób oraz zajmujący 15 proc. powierzchni lądowej całej ziemi!

Osnową nowego sojuszu Rosji, Kazachstanu i Białorusi (a niedługo prawdopodobnie Armenii i Azerbejdżanu), jest Wspólny Obszar Celny – terytorium państw-uczestników Unii Celnej (UC), na którym nie jest stosowane cło i ograniczenia o charakterze gospodarczym wobec towarów pochodzących z terytoriów z tych krajów. Państwa członkowskie zaczęły stosować Jednolitą Taryfę Celną (na podstawie Wspólnej Nomenklatury Towarowej) oraz wspólne środki regulowania pozataryfowe, jak również uporządkowały ulgi i preferencje dla towarów z krajów trzecich. Opłaty wwozowe pobiera się według stawek Wspólnej Taryfy Celnej UC.

Najważniejsze akty prawne to: Kodeks celny UC; umowy międzynarodowe państw członkowskich; decyzje Komisji UC. Stawki rosyjskie były podstawą dla ok 92 proc. przepisów. Regulują one działania organizacji oraz działania państw.

Ważne! Nieoficjalne tłumaczenie kodeksu na język angielski:http://www.tsouz.ru/Docs/kodeks/Documents/TRANSLATION%20CUC.pdf

W stosunku do towarów zagranicznych z krajów trzecich, nie wymaga się deklaracji zgodności według Jednolitych Wzorów. Wdrożono wzajemne uznawanie protokołów badań, co sprawia, że nie ma różnicy, czy towary są importowane, czy zostały wytworzone na obszarze UC.

Zgodnie Kodeksem do należności celnych zalicza się: cło (importowe i eksportowe); podatek od wartości dodanej (VAT) pobierany przy wwozie towarów na obszar celny UC; akcyzę (akcyzy) pobieraną przy wwozie towarów; opłaty celne.

Stawki opłat celnych zostały dzieli się na:

  • Ad valorem– określane w procentach w stosunku do wartości celnej deklarowanych towarów,

  • Specyficzne– określane w odniesieniu do jednostki deklarowanego towaru,

  • Mieszane– stanowiące połączenie dwóch powyższych.

Obowiązek zapłaty ceł oraz podatków celnych obejmuje towary przewożone przez granicę celną, importowane lub eksportowe do obszaru celnego UC. Deklarant to osoba dokonująca zgłoszenia towarów, tj. zgłaszająca do organu celnego informację dotyczącą towarów, wybranej procedury celnej i (lub) inne informacje niezbędne do dopuszczenia towarów, bądź w imieniu której towary są zgłaszane. Może to być cudzoziemiec- osoba fizyczna przewożąca towary przez granicę na użytek własny; jednostki organizacyjne posiadające swoje przedstawicielstwa w UC, osoba uprawniona do dysponowania towarami poza transakcją, której stroną jest osoba z państwa członkowskiego Unii Celnej.

Przez „wartość celną” towarów Kodeks rozumie wartość towaru określoną w oparciu o postanowienia umów międzynarodowych pomiędzy członkami UC przy imporcie towarów do obszaru celnego UC, zaś przy jego wywozie – w oparciu o przepisy prawne państw członkowskich. Płatnicy ceł sami obliczają wysokości tych opłat, za wyjątkiem egzekucji. Są one pobierane są w państwie członkowskim, którego organ celny przeprowadza procedurę dopuszczenia towarów, poza procedurą tranzytu lub na terytorium którego stwierdzono niezgodne z prawem przemieszczenie towarów przez granicę. Do wartości celnej towarów należy dodać takie koszty: jak prowizje transakcyjne, opakowania produktów, transportu przed wjazdem do UC, załadunku, przeładunku, wyładunku, ubezpieczenie oraz licencje. Nie powinna jednak, co do zasady, uwzględniać: wartości budowy, montażu, serwisowania, transportu towarów po dotarciu na teren UC, ceł i podatków zapłaconych w związku z wwozem.

Należności celne Stawki opłat celnych
cło (importowe i eksportowe Cło ad valorem- określane w procentach w stosunku do wartości celnej deklarowanych towarów
podatek od wartości dodanej (VAT) pobierane przy wwozie towarów na obszar celny Unii Celnej Specyficzne – określane w odniesieniu do jednostki deklarowanego towaru
Akcyza Mieszane –połączenie powyższych
Opłaty celne

Stosuje się sześć metod szacowania wartości towaru na podstawie wartości transakcji: 1) której przedmiotem są towary importowane (metoda podstawowa); 2) analogicznych towarów; 3) której przedmiotem są towary jednorodne; oraz na metodzie 4) odliczenia; 5) złożenia; 6) rezerwowej.

Zgłoszenie i procedury

Przewoźnik zobowiązany jest do zawiadomienia urzędu celnego o przybyciu towaru na obszar celny poprzez złożenie dokumentów. Podstawową wprowadzenia na rynek jest zgłoszenie towarów, w formie pisemnej lub formie elektronicznej: Należy złożyć deklarację 1) towarową, 2) tranzytową, (3) pasażerską, 4) środków transportu. Istnieje możliwość zgłoszenia wstępnego- deklaracja celna na towary zagraniczne może być złożona jeszcze przed ich importem do obszaru celnego. Dodatkowo przedstawia dokumenty w zależności o środka transportu samochodowego (tabela 1) oraz kolejowego (tabela 2). Urząd celny w uzasadnionych przypadkach, może zażądać dodatkowych dokumentów.

(tabela 1) W przypadku dostarczenia towarów transportem samochodowym przewoźnik przedkłada: dokumenty dotyczące środka transportu, dokumenty przewozowe (CMR), dokumenty handlowe dotyczące dóbr (rachunek (invoice), specyfikacje oraz dokumenty, potwierdzające transakcję, ponadto:

1. informacje o rejestracji środka transportu;

2. nazwę i adres przewoźnika;

3. nazwę kraju wysyłki oraz kraju odbioru;

4. nazwę i adres nadawcy i odbiorcy;

5. informacje o sprzedawcy i odbiorcy zgodnie z dokumentami handlowymi posiadanymi przez przewoźnika;

6. informacje o ilości miejsc ładunku (sztuk) oraz o ich oznakowaniu i o rodzaju opakowania;

7. nazwę i kody według Jednolitego Systemu Opisu i Kodowania Towarów lub Jednolitej Nomenklatury Towarowej w Handlu Zagranicznym;

8. wagę brutto w kilogramach lub objętość w metrach sześciennych, z wyjątkiem ładunków dużych;

9. informacje o przemieszczeniu towarów, których wwóz jest ograniczony,

10. informacje o miejscu i dacie wystawienia międzynarodowego listu przewozowego.

(tabela 2)
  1. nazwę i adres nadawcy i odbiorcy towarów;
  2. nazwę stacji wysyłki oraz stacji przeznaczenia;
  3. informacje o ilości miejsc ładunku (sztuk) oraz o ich oznakowaniu i o rodzaju opakowania,
  4. nazwę i kody według Jednolitego Systemu Opisu i Kodowania Towarów lub Jednolitej Nomenklatury Towarowej w Handlu Zagranicznym;
  5. wagę brutto towarów (w kilogramach);
  6. numery identyfikacyjne kontenerów;

Procedura zgłoszenia obliguje deklaranta do dokonania zgłoszenia towarów, czyli złożenia do organu dokumentów na postawie których została wypełniona; dokonania zapłaty opłat oraz (lub) ich zabezpieczenia spełnienia wymogów korzystania z towarów w ramach odpowiedniej procedury. Czynności mogą być wykonywane przez pełnomocnika.

Do najważniejszych procedur należą:

Dopuszczenie do użytku wewnętrznego wwiezione do UC towary zagraniczne znajdują się na obszarze celnym i na jej obszarze są wykorzystywane. Uiszczenie należności oraz podatków sprawia, że znajdują się w wolnym obrocie.
Eksport Wywóz towarów poza obszar UC przeznaczonych do stałego ich zlokalizowania poza jej granicami. Eksportu dokonuje się po uiszczeniu.
Tranzyt celny  Towary przewożone są przez obszar celny UC pod kontrolą celną, w tym przez terytorium państwa niebędącego członkiem UC, bez uiszczenia należności celnych i podatków.
Skład celny Towary wwożone się na terytorium UC bez uiszczenia należności celnych. Podlegają kontroli celnej przez okres do 3 lat.
Przetwarzanie na użytek własny Procedura polegająca na wykorzystywaniu towarów zagranicznych dla celów przetwarzania na skutek których towary zagraniczne tracą swoje indywidualne cechy w okresie do 1 roku i nie podlegają obowiązkowi zapłaty importowych należności.

W przeciągu jednej godziny od złożenia dokumentów celnych towar zostaje zarejestrowany, co automatycznie oznacza kontrolę celną- muszą więc być tymczasowo przechowywany. Termin ten został ograniczony do dwóch miesięcy, chyba, że zostanie złożony wniosek o przedłużenie. Deklaracja celna powinna zostać złożona przed upływem tego okresu. Stosownie do przepisów odprawa powinna być przeprowadzona w terminie do jednego dnia od złożenia zgłoszenia, pismem kierownika urzędu może być on przedłużony do dziesięciu dni.

Od decyzji organów celnych, (zarówno działań, jak i bezczynności) organów przysługuje prawo odwołania do wyższego organu celnego, ale i do sądu powszechnego lub arbitrażowego. Przepisy nowego Kodeksu celnego nie zawierają procedury odwołania się od decyzji organów celnych, które mają 1 miesiąc na rozpatrzenie. Na podstawie art. 1 Kodeksu prawo państw członkowskich stosuje się subsydiarnie w sytuacji, gdy nieokreślona sytuacja nie została zdefiniowana w nim stypizowana. Stosownie do prawa rosyjskiego proceduralne aspekty rozpoznawania, składania i wydawania decyzji uregulowane zostały w rozdziale 3 Ustawy o regulacjach celnych.

Skargę w zakresie decyzji, działania (lub bezczynności) organu celnego należy składać w terminie trzech miesięcy liczonego od chwili zawiadomienia, lub od upływu terminu na podjęcie decyzji lub działania. Złożenie odwołania nie zawiesza wykonania decyzji.

Opracowania w języku polskim, przydatne dla początkujących eksporterów znajdują się na stronie http://moskwa.trade.gov.pl w zakładce Biblioteczka WPHI. Wszelkie informacje i nowości dostępne są na oficjalnej stronie Komisji UC:http://www.eurasiancommission.org/